Jak wybrać odpowiednie znakowanie drzew w lesie?

Jak wybrać odpowiednie znakowanie drzew do wycinki w lesie?

Zastanawiasz się, jak najlepiej oznakować drzewa w lesie? Nie jesteś pewien, czy warto to robić? Zapoznaj się z krótkim poradnikiem na ten temat.

Wstęp do znakowania drzew

Dlaczego jest ważne znakowanie drzew?

Dlaczego w ogóle konieczna jest identyfikacja drzew? Leśnicy ją stosują w celu wskazania konkretnych nasadzeń, którymi trzeba się zająć lub też mają one jakieś specjalne przeznaczenie. Na przykład są źródłem nasion wykorzystywanych przez dane nadleśnictwo, czekają na wycinkę, powinno pozostać po obumarciu na swoim miejscu — w celu naturalnego rozkładu czy też dane drzewo było zaatakowane przez szkodniki. Często informacja nie dotyczy samego drzewa, ale stanowi wskaźnik granicy działki, użytku ekologicznego czy też rezerwatu. Zawierają inmformację  o granicy kępy ekologicznej, działek zrębowych pokazują miejsce schronienia zwierząt.

Znakowanie drzew pozwala na lepszą i szybszą orientację różnych ekip działających w lesie. Gdyby ekipa wycinająca drzewa musiała mieć specjalistę, który wskazywałby im, jakie drzewa mają wyciąć, to trwałoby by to znacznie dłużej, a tak po prostu kierują się wyraźnymi znakami do konkretnych drzew. Oznaczanie drzew pomaga również w zachowaniu różnorodności biologicznej, ponieważ niektóre drzewa są pozostawiane, aby wspierać ekosystem leśny. Drzewa biocenotyczne, takie jak te z dziuplami, są szczególnie ważne, ponieważ stanowią schronienie dla różnych gatunków owadów i mikroorganizmów. Ponadto, niektóre drzewa są pozostawiane, aby stać się źródłem martwego drewna, w tym martwych konarów, które odgrywają kluczową rolę w tworzeniu mikrosiedlisk dla różnych organizmów, takich jak owady i grzyby.

Oznaczanie drzew skrajnych jest istotne dla zarządzania granicami gospodarczych drzewostanów nasiennych (GDN). Drzewostan właściwego pochodzenia jest szczegółowo oznaczany, aby zapewnić wysoką jakość nasion do nowych upraw. Granica kępy ekologicznej informuje turystów o fragmentach starodrzewu, co zwiększa różnorodność biologiczną. Drzewa mateczne charakteryzują się najlepszą jakością pnia, co jest kluczowe dla produkcji nasion. Jesienne poszukiwania obejmują monitorowanie drzew w celu ochrony przed szkodnikami. Martwe konary są ważne dla ekosystemu, a najczęściej spotykane przykłady oznaczeń pomagają w identyfikacji drzew. Drzewa mateczne wybierane są na podstawie najlepszych cech jakościowych, a pozostawiana kępa starodrzewu wspiera różnorodność biologiczną. Pozyskanie zrazów z wytypowanych drzew matecznych jest kluczowe dla hodowli. Prawidłowo ukształtowane drzewa są selekcjonowane do zbioru nasion. Martwe drewno w różnych postaciach wspiera bioróżnorodność. Sadzonki drzew przeznaczone do zakładania upraw są zbierane z wytypowanych drzew. Szyszki zbiera się z drzew w wyłączonych drzewostanach nasiennych. Drzewa na załamaniach granicy oznacza się tą samą jasnożółtą farbą. Umieszczenie numeru drzewostanu ułatwia lokalizację. Drzewostany nasienne są kluczowe dla upraw gospodarczych. Wytypowane pojedyncze drzewo służy do zbioru nasion. Zabiegi pielęgnacyjne obejmują oznaczanie drzew do usunięcia. Zakładanie upraw gospodarczych wymaga wysokiej jakości nasion. 

Rodzaje znakowania 

Istnieje wiele rodzajów oznaczeń , każdy z nich mający inne znaczenie. Żółty ciągły pasek namalowany wokół pnia oznacza granicę wyłączonego drzewostanu nasiennego (WDN), natomiast żółty przerywany pasek informuje o gospodarczym drzewostanie nasiennym (GDN). Umieszczenie numeru drzewostanu jest kluczowym krokiem w oznaczani i fragmentów lasu. Litera “N” jest dodatkowym oznaczeniem drzew rosnących na załamaniach granicy, a numer drzewostanu jest umieszczony pod numerem, pod którym został zarejestrowany w krajowym rejestrze LMP. Drzewa na załamaniach granic drzewostanu nasiennego są dodatkowo oznaczane literą ‘N’ tą samą jasnożółtą farbą.  WDN to wytypowany fragment lasu, na którym rosną zdrowe, dorodne drzewa produkujące nasiona bardzo dobrej jakości. Zbioru szyszek i nasion dokonuje się z drzew stojących, a pozostałe nasiona zbiera się z ziemi. Sadzonki drzew są hodowane z nasion i przeznaczone do zakładania upraw pochodnych w celu zachowania wartościowych genotypów. Powstanie drzewostanów o wysokiej jakości hodowlanej i technicznej jest celem gospodarki leśnej.

W polskich lasach brakuje jednolitego systemu oznaczania drzew, co skutkuje różnorodnością interpretacji symboli w różnych leśnictwach. Leśnicy stosują różne metody oznaczania drzew, wyjaśniając znaczenie różnych znaków, jak kropki oraz kreski, które informują o stanie drzew i ich przeznaczeniu.

Tajemnice za tajemniczymi znakami na drzewach

Tajemnice za znakami na drzewach są fascynujące i kluczowe dla leśników oraz osób dbających o środowisko, odgrywa istotną rolę w gospodarce leśnej, ponieważ pozwala na zwiększenie różnorodności biologicznej i zapewnia obecność mikrosiedlisk zasiedlanych przez różne gatunki owadów i innych organizmów. W pobliżu drzewa matecznego wyznacza się cztery drzewa porównawcze, które są tego samego gatunku. Te drzewa porównawcze umożliwiają ocenę cech jakościowych i wybór najlepszych okazów do dalszych nasadzeń.

Tajemnicze znaki na drzewach mogą również wskazywać na granicę kępy ekologicznej, czyli fragmentu starodrzewu pozostawionego do naturalnego rozkładu. Takie kępy są niezwykle ważne dla środowiska, ponieważ zapewniają miejsce schronienia zwierząt i są źródłem martwego drewna, które jest niezbędne dla wielu gatunków owadów.

W celu zwiększenia różnorodności biologicznej lasu, leśnicy stosują różne metody, takie jak zakładanie upraw pochodnych i gospodarczych oraz pozyskiwanie leśnego materiału rozmnożeniowego. Drzewa oznaczone jako mateczne są wybierane ze względu na swoje dobre cechy jakościowe i wykorzystywane do produkcji nasion i zrazów.

Znakowanie drzew jest również ważne dla turystów i osób korzystających z lasu, ponieważ pozwala na orientację w terenie i uniknięcie drzew niebezpiecznych, które mogą zagrażać bezpieczeństwu użytkowników. Wiele szlaków turystycznych i ścieżek edukacyjnych jest również oznaczonych znakami na drzewach, co ułatwia poruszanie się po lesie i pozwala na lepsze poznanie środowiska.

Jakie są dostępne systemy znakowania drzew?

System znakowania drzew to rzecz zależna od każdego właściciela lasu. W Polsce nie ma żadnego jednolitego systemu. Najczęściej stosowane są jednak pewne podstawowe znaki (takie same lub podobne) we wszystkich nadleśnictwach w Polsce. Zatem co oznaczają znaki na drzewach w lesie i w ogóle, jakie oznaczenia na drzewach w lesie możesz spotkać?

• żółta linia przerywana – umieszczana jest około 1,5 metra nad ziemia i kreska ma 5 centymetrów, oznacza granicę drzewostanu nasiennego, czyli źródło nasion;

• żółta linia ciągła – również na wysokości 1,5 metra to oznaczenie drzew matecznych, czyli fragment lasu najlepszej jakości. Do linii dodawany jest numer, a obok mogą być zaznaczone numerami 1-4 drzewa porównawcze. W pobliżu drzewa matecznego wyznacza się cztery drzewa porównawcze, które są tego samego gatunku, co ułatwia zarządzanie nasadzeniami. Drzewa te są również wytypowane do pozyskania zrazów, co pozwala na zachowanie wartościowych genotypów;

• zielona linia – granice rezerwatu;

• kropki, ukośna kreski (czerwone, pomarańczowe, ale mogą też być inne) – oznaczają drzewa do wycinki;

• pasek biały – granica działki zrębowej;

• litery A, B, C oraz litery JP białe umieszczone na sosnach – oznaczenia przy monitoringu mniszki brusznicy;

• litera E – oznaczenie drzew nietypowych (drzewa wiekowe, z dziuplą, z nietypową formą szyszek itp.);

• litera K lub KE – drzewa, które mają być pozostawione do naturalnego rozkładu. Oznaczają one pozostawianą kępę, która pełni funkcję schronienia dla zwierząt  oraz przyczynia się do zwiększenia różnorodności biologicznej;

• napis EKO i biała linia – rzadko stosowane oznaczenie użytku ekologicznego.

Często spotykane są również niebieskie oznaczeniai wiele innych nietypowych znaków. Mogą to być oznaczenie pomocnicze geodetów, numery służące do inwentaryzacji zasobów leśnych,  po pomiarach wysokość oraz wiele innych stosowanych w najróżniejszych celach. Oczywiście możesz spotkać także mnóstwo innych oznaczeń, takich jak szlaki turystyczne, ścieżki edukacyjne, szlaki rowerowe czy trasy biegowe, choć one z reguły są dość czytelne dla każdego.

Jakie narzędzia i metody są potrzebne do znakowania drzew?

Do znakowania można użyć wielu różnych metod. Najczęściej stosowane są takie rozwiązania jak:

• malowanie farbą spray – znakowanie drzew najczęściej stosowane i najbardziej widoczne. Do odczytania znaków nie są potrzebne żadne urządzenia, a same znaki widoczne są z dużej odległości. Używa się do tego specjalnych farb, które odznaczają się większą trwałością na trudnej powierzchni, jaką jest kora, oraz są w 100% biodegradowalne. Często znaki są namalowane wokół pnia dla lepszej widoczności. Żółtym przerywanym paskiem oznacza się gospodarcze drzewostany nasienne (GDN). Farby i inne konieczne rzeczy możesz nabyć w akcesoria do techniki leśnej. 

• znaki kredą – prosty system znaków, jednak o krótkiej trwałości, stosowany raczej przez ekipy wycinające w czasie pracy;

• tabliczki z numerem – tabliczki przybijane do drzewa, które mogą służyć do inwentaryzacji czy oznaczania konkretnych drzew. Tabliczki te są używane do identyfikacji drzewostan właściwego pochodzenia;

• tabliczki z kodem kreskowym – arbotag – spełniają taką samą funkcję, jak tabliczki z numerem, ale mogą być odczytywane ręcznym skanerem kodów kreskowych, co znacznie przyspiesza uzyskiwanie wiadomości o danym drzewie, czy wprowadzanie go do ewidencji;

Jakie są korzyści z wdrożenia systemu znakowania ?

Jeżeli zasadnie i poprawnie oznakujesz drzewa, to znacznie przyśpieszy to prace, które są w nim wykonywane, a także pozwoli uniknąć pomyłek i ułątwi orientację. Dzięki temu,  ekipy wycinające mogą pracować bez nadzoru. Oznaczenia stanowiące  granicę działek, upraw czy dowolnego innego podziału, są znacznie łatwiej widoczne i czytelne, niż na przykład betonowe słupki stosowane w podobnym celu. 

Oznaczanie ‘drzewa niebezpieczne’ pomaga w identyfikacji drzew, które stanowią zagrożenie. Takie drzewa są oznaczane, aby zapobiec ‘zagrażające bezpieczeństwu użytkowników lasu’. Jeżeli więc jesteś posiadaczem, dzierżawcą lasu albo w nim pracujesz, to ułatw sobie codzienne działania. Sprawdź też najlepsze sprzęty do pracy w lesie, z którymi praca będzie szybsza i bezpieczniejsza.